Ağustos ayı olağan toplantısında Para Politikası Kurulu beklentilerin tersine olması gerekeni, yani doğrusunu yaptı. Piyasaların tahvil fiyatlamaları ve hükümetin yatırımlar sekteye uğrayabilir riskini ön plana çıkarması ile oluşturulan beklentilerden öte bilimsel gerçeklere göre karar vermeyi tercih etti Merkez Bankası. Gerçekten son faiz kararı Merkez Bankası'nın son birkaç aydır aşınan itibarını yeniden kazanmasını sağlayacak.
Son kararları çerçevesinde vermek istediği mesajları okumaya çalışalım...
Öncelikle sistemin nasıl çalıştığını hatırlayalım. Merkez Bankası bankaları fonlarken 3 ayrı faiz oranı uyguluyor. Birincisi "Marjinal Fonlama Oranı" olarak tanımladığı borç verme faiz oranı, ikincisi "İstikrarlı Fonlama Oranı-1" yani repo ihalesi oranı ve üçüncüsü "İstikrarlı Fonlama Oranı-2" olarak adlandırılan piyasa yapıcı repo ihalesi oranı... Bu değişik oranları kullanarak bankalara likidite verdiği için bir de ortaya TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti çıkıyor. Bankalarda likiditeyi elde etme maliyetlerine göre, tabii diğer maliyetleri de eklemek kaydıyla, kredi faiz oranlarını belirliyorlar.
MESAJLAR NET!
Gelelim yukarıda bahsettiğimiz faiz oranlarında Merkez'in nasıl bir değişiklik yaptığına... Borç verme faiz oranını uzun süredir sabit tuttuğu yüzde 12'den yüzde 11.25 seviyesine çekti. Piyasa yapıcı bankalar için geçerli olan yüzde 11.5 ise yüzde 10.75'e revize edildi. Herkesin 25 baz puan indirim beklediği "haftalık repo faiz oranı" yüzde 8.25'de tutuldu.
Karşımıza çıkan resimden Merkez Bankası'nın vermek istediği mesajları okuyalım... Genel mesajlar şunlar; "Ben piyasalara ya da diğer baskılara bakmam dikkate aldığım ve faiz kararımı etkileyen faktörlere itibar ederim."
Ve "Merak etmeyin faiz indirim süreci duraksamadı, enflasyon marj açtığı sürece devam edecek."
Bu iki genel mesaj ile hem kredibilitesini sağlamlaştırdı, bağımsızlığından ödün vermediğini kanıtladı hem de beklentileri yöneterek risk algılarının bozulmasını engelledi.
Satır araları ise... Enflasyon üzerinde arz yönlü olumsuz gelişmeleri Merkez Bankası önemsiyor. Bu yüzden para politikalarındaki sıkı duruş sürdürülmek isteniyor. Negatif unsurun yanı sıra radardan takip ettiği diğer unsurlardaki seyrin olumlu olduğu vurgulanıyor kurul tarafından. Örneğin tüketici kredilerindeki artışın ılımlı düzeyde kalması büyümenin iç dinamiklerinin bozulmasını engelliyor.
İHRACAT ÇIKARILMIŞ
Dolayısıyla toplam talep bileşenlerinden, daha doğrusu büyümenin dinamosu olan özel kesim nihai talebi de ılımlı seyrini koruyor. Bu noktada Merkez Bankası'nın ilginç bir tespitine vurgu yapalım. Diğer faiz toplantıları sonrası yayımladığı bilgi notunda iç taleple beraber büyüme üzerinde ihracatın da pozitif yönlü katlı yaptığı yer alırdı. Ancak son nottan bu kritik cümle çıkarılmış. İhracatçılara büyük görev düştüğünü buradan hatırlatalım.
Enflasyon üzerindeki baskı birikimli döviz kurunda artan tansiyonun yeniden makul düzeylere gelmesi ile azalırsa politika faiz oranına Eylül ayında bir 25 baz puan indirim gelebilir. Yüzde 8'ler civarında yılı kapatacak gibi görünen enflasyonu dikkate aldığımızda Merkez Bankası'nın toplam 75-100 baz puanlık indirim hakkının olduğunu söyleyebiliriz.
Sözün özü Merkez Bankası 2014 yılında hedefin oldukça üzerinde bulunan enflasyonu dikkate alarak daralmış olan marjını Ağustos'ta kullanmayı tercih etmedi, faiz koridorunun üst bandında 75 puanlık indirimi yeğledi. Doğrusunu da yaptı açıkçası...